اطلاعات فنی باتری
انواع باتری :
بطور کلی باتری ها به دو دسته قابل شارژ و غیر قابل شارژ تقسیم می شوند که ما در اینجا به توضیح باتری های مورد کاربرد در اتومبیل ها می پردازیم.
کاربردهای باتریهای قابل شارژ
۱ – کاربردهایی که بدلیل صرفه اقتصادی و نیاز به توان بالاتر از توان باتری غیر قابل شارژ، باتریهای شارژی مورد استفاده قرار میگیرند. در این موارد هر چند امکان استفاده از باتریهای غیر قابل شارژ نیز وجود دارد ولی هزینه زیاد، کارائی کم و آلودگی محیط زیست را در پی خواهد داشت.
۲ – کاربردهایی که در آنها از باتریهای قابل شارژ بعنوان وسیله ذخیره انرژی استفاده میشود و باتریها توسط یک منبع انرژی اولیه شارژ و در هنگام نیاز انرژی ذخیره شده را به بار تحویل میدهند. در این حالت باتری همیشه توسط یک شارژر در زیر شارژر قرار گرفته و در مواقع قطع برق انرژی مورد نیاز مصرف کننده را تامین میکند، باتری منبع تغذیه بدون وقفه و باتری اتومبیل، لیفتراک و موتورسیکلت نمونهای از این کاربرد میباشد.
باتریهای قابل شارژ را میتوان به دو دسته کلی اسیدی و بازی تقسیم بندی نمود که هر کدام براساس جنس الکترودهای مثبت و منفی به انواع گوناگون تقسیم بندی میشوند. برای کاربردهای صنعتی ساکن در اکثر موارد از باتریهای نیکل–کادمیوم (بازی) و برای کاربردهای که در آن لرزش وجود دارد معمولاً از باتری سرب – اسید استفاده میگردد. از ویژگیهای باتریهای قابل شارژ علاوه بر قابلیت شارژ مجدد، توان بالا، نرخ دشارژ سریع و مشخصه عملکرد بهتر دمای پائین میباشد. باتری نیکل - کادمیوم را معمولاً در Battery room یا باتری خانه نگهداری میکنند.
نکات طلایی هنگام خرید باتری خودرو
در انتخاب باتری خودرو به شش نکته باید دقت داشت:
۱- خشک بودن یا تر بودن باتری
دو نوع باتری در بازار موجود است: باتری خشک (سیلد، sealed) و باتری تر (حاوی مایع اسید).
برای استفاده در صنعت خودرو، باتری خشک از هر نظر مناسب تر و ایمن تر است، تنها مزیت باتری تر، ارزان بودن آن است.
مزیتهای باتری خشک عبارتند از:
– بخارات اسیدی ندارد و به دلیل جامد بودن محتویات آن، لازم نیست نگران ریختن اسید روی خودرو و داخل محفظه موتور باشیم.
– نوسانات ولتاژی کمتر و عمر طولانی تری دارد.
– از هر نظر نسبت به باتری تر ایمن تر است.
۲- آمپراژ باتری
شرکت سازنده خودرو، آمپراژی را به عنوان حداقل آمپر مجاز برای باتری خودرو تعیین می کند. اگر تجهیزات اضافی، نظیر باند، ساب ووفر، آمپلی فایر و … روی خودرو نصب باشد، حتماً باید از آمپرهای بیشتری استفاده نمایید.
۳- قیمت باتری
قیمت باتری به چهار عامل زیر بستگی دارد:
۱٫ آیا باتری کهنه را تحویل می دهید، قیمت باتری کهنه بین ۲۵ تا ۴۰ هزار تومان است.
۲٫ آمپراژ باتری، باتری با آمپر بالاتر گرانتر است.
۳٫ باتری خشک از باتری تر گرانتر است.
۴٫ باتری خارجی، مخصوصا کره ای از سایر باتری های ایرانی گرانتر است.
۴- ابعاد فیزیکی باتری
ابعاد باتری باید به گونه ای باشد که در محفظه مخصوص خود قرار گیرد.
۵- کشور سازنده باتری – برند باتری
فرایند تولید باتری آسیبهای قابل توجهی به محیط زیست وارد می کند و هیچ کارخانه تولید باتری در کشورهای اروپایی وجود ندارد. در بازار ایران باتری خودرو ساخت کره جنوبی، ایران، ترکیه و چین است. باتری های کره ای با برندهایی نظیر رویال, دلکور, پوما,هایلوکس, تایگر و … عرضه می شوند که بیشتر آنها ساخت کارخانه Delkor هستند.
در حال حاضر کیفیت باتری های ایرانی از باتری های ترکیه ای بهتر است.
۶- تاریخ تولید باتری
اگرچه باتری در اثر شارژ و دشارژ شدن فرسوده می شود و تاریخ تولید چندان تاثیری در کیفیت آن ندارد، اما طبیعتا تاریخ تولید جدیدتر، انتخاب بهتری خواهد بود.
تاریخ تولید باتری های کره ای به شکل زیر روی آنها حک می شود و با دقت زیاد قابل مشاهده است:
مثلا در باتری های کره ای مثل این علامت ۴LR11 معنی آن به شرح زیر است:
۴: سال ساخت ۲۰۱۴
L: حرف دوازدهم الفبای انگلیسی است، یعنی ماه ساخت باتری ماه دوازده میلادی (دسامبر) است.
R: حرف اختصار نام کارخانه تولید کننده است.
۲۱: روز تولید باتری است.
آشنایی با باتری های EFB و AGM
باتری شناور پیشرفته (EFB)
رسیدگی و نگهداری: نیاز دارد
طول سیکل: 500 تا 1000 سیکل
ظرفیت اسمی: 60 درصدِ DOD
ولتاژ معمول: 4/14 تا 5/14 ولت
باتری های شناور پیشرفته باتری های اقتصادی هستند که در خودروهای میکرو هیبریدی (ماشین برقی) که برای مقاومت در برابر روشن-خاموش های مداوم طراحی شده اند استفاده می شوند. باتری های EFB شبیه به باتری های شناور هستند زیرا در این باتری ها هم یک مایع الکترولیت وجود دارد اما این باتری ها برای طول سیکلی دو برابر طراحی شده و ظرفیت اسمی شان تقریبا 16 درصد بیشتر است. این باتری ها علیرغم کارایی بیشتر برای روشن-خاموش شدن های مکرر شبیه باتری های شناور شارژ شده و به صورت عمودی نصب می شوند. در حال حاضر فن آوری EFB به پیشرفت تکنولوژی سیل با استفاده از افزودنی های کربن در فرایند تولید صفحات متکی است.
باتری AGM
رسیدگی و نگهداری: نیاز ندارد
طول سیکل: 400 تا 600 سیکل
ظرفیت اسمی: 80 درصدِ DOD
ولتاژ معمول: 7/14 تا 8/14 ولت
باتری های AGM جدیدترین تکنولوژی باتری های ضد نشت هستند. در این باتری ها بجای استفاده از یک ماده ژله ای از یک جدا کننده شبیه به فایبرگلاس استفاده می شود که الکترولیت را به موقع جذب می کند. ساختار داخلی این باتری به صورتی است که آنتیموان داخل صفحات سربی با کلسیم جایگزین شده و الکترولیت آن با فیوم سیلیکا ترکیب شده تا مایعی بی حرکت ایجاد شود. در نتیجه این باتری ها نسبت به باتری های شناور و Gel Cell بهتر عمل می کنند چون مقاومت داخلی کمتر (که اجازه تامین جریان بالاتر را می دهند)، شارژی تا پنج برابر سریع تر و ظرفیتی تا حدود 80 درصدِ DOD دارند. مقاومت داخلی کمتر و سیکل بیشتر آن ها را تبدیل به گزینه ای مناسب برای خودروهای میکرو هیبریدی (ماشین برقی) و صنعتی کرده است. این باتری ها در برابر شارژ نامناسب حساس هستند.